Tunesiërs - Introductie, Locatie, Taal, Folklore, Religie, Belangrijkste feestdagen, Overgangsrituelen

PRONUNCIATIE: te-NEE-zhuhns

LOCATIE: Westelijk Noord-Afrika (de Maghrib)

POPULATIE: 8 miljoen

TAAL: Arabisch; Frans

RELIGIE: Islam (soennitische moslim)

1 - INLEIDING

Tunesië is een van de landen die de Maghrib vormen, het westelijke deel van Noord-Afrika. Tunesië is de meest verwesterde staat in Noord-Afrika. Het onderhoudt sterke banden met Frankrijk, de koloniserende mogendheid van 1881 tot 1956.

De verschillende nomadische volkeren die zich voor het eerst in het gebied vestigden, werden Berbers genoemd. Romeinse, Griekse, Byzantijnse en Arabische veroveraars probeerden allemaal met wisselend succes de Berbers te verslaan of te assimileren in hun cultuur. In 1574 vestigden moslimtroepen die loyaal waren aan het Ottomaanse Rijk (gevestigd in het huidige Turkije) uiteindelijk de heerschappij over Tunis en hielden die 300 jaar lang in stand. De Fransen namencontrole over Tunesië in 1881, waarbij in 1883 een protectoraat werd opgericht.

Meer dan 60.000 Tunesiërs sloten zich aan bij het Franse leger om in Europa te vechten in de Eerste Wereldoorlog (1914-18). Ze steunden ook Frankrijk en zijn bondgenoten in de Tweede Wereldoorlog (1939-45). De Tunesiërs hoopten als beloning onafhankelijkheid te krijgen, maar werden teleurgesteld. In 1952 werd het Tunesische verzet tegen de Franse overheersing gewelddadig. Veel Europese en Arabische burgers werden gedood. In 1956 was Tunesië officieel onafhankelijk.Frankrijk behield echter militaire troepen in Tunesië, samen met een grote civiele aanwezigheid.

Na de onafhankelijkheid werd Tunesië een socialistische eenpartijstaat die werd geregeerd door de Neo-Destour (de Nieuwe Grondwet) Partij van Habib Bourguiba. Tegen de jaren zeventig leidden de onderdrukking door de regering en het gebrek aan politieke vrijheid tot een reeks stakingen en demonstraties door studenten en vakbonden. Gedurende de jaren tachtig werd de ouder wordende Bourguiba steeds autoritairder en onbetrouwbaarder in zijn gedrag. In 1987 werd hijUiteindelijk werd hij afgezet door zijn premier, Zine al-Àbidine Ben Àli. Ben Àli werd in 1989 tot president gekozen.

2 - LOCATIE

Tunesië ligt aan de noordkust van het Afrikaanse continent en heeft een oppervlakte van ongeveer 164.000 vierkante kilometer. Het noorden van Tunesië is relatief vruchtbaar en bergachtig. De bergketen Dorsale strekt zich uit van het noordoosten naar het zuidwesten. De rivier Mejerda, die ontspringt in Algerije, mondt uit in de Golf van Tunis. In het uiterste zuiden ligt een deel van de Sahara-woestijn.

Tunesië heeft een bevolking van ongeveer 8 miljoen mensen.

3 - TAAL

Arabisch is de nationale taal van Tunesië. Voor de Arabische veroveringen was het Berbers de belangrijkste spreektaal. Arabisch is een Semitische taal die verwant is aan het Hebreeuws en Aramees. Het wordt bijna universeel gesproken in Tunesië. Na de onafhankelijkheid voerde de Tunesische regering het Arabisch opnieuw in, maar handhaafde het gebruik van het Frans. Frans wordt nog steeds veel gesproken in Tunesië en wordt gebruikt in de wetenschappen en het leger,internationale handel en buitenlandse diplomatie. Veel voorkomende vrouwennamen in Tunesië zijn Leila, Hayat, Wasila, en Mariam. Veel voorkomende mannennamen zijn Mohammed, Habib, Moncif, en Àli.

4 - FOLKLORE

De Maghrib, met inbegrip van Tunesië, heeft veel legendes over moslimleiders met de naam marabouts (Hun begraafplaatsen zijn vaak bedevaartsoorden. Veel mensen bezoeken hun graven om hulp te vragen.

Sommige Tunesiërs geloven in kwade geesten die djinn. Om djinn af te weren, dragen Tunesiërs verzen uit de Koran (de heilige tekst van de Islam) op een amulet, of amulet. Ze dragen ook de "hand van Fatima", een amulet in de vorm van de rechterhand.

De meeste folklore in moslimlanden vertelt verhalen over belangrijke figuren in de religieuze geschiedenis. Eén zo'n verhaal, dat jaarlijks in de hele islamitische wereld wordt herdacht, is dat van al-Isra wa al-Miraj. Volgens de legende reisde de Profeet Mohammed 's nachts van Mekka naar Jeruzalem. Vanuit Jeruzalem bereed hij zijn wonderbaarlijke paard, al-Burak, voor een nachtelijk bezoek aan de hemel.

5 - RELIGIE

De overgrote meerderheid van de Tunesiërs is moslim. De meeste Tunesiërs behoren tot de soennitische school van de islam.

De islamitische religie heeft vijf "pilaren", of praktijken, die door alle moslims moeten worden nageleefd: (1) vijf keer per dag bidden; (2) aalmoezen geven, oftewel het geven van een aalmoes. zakaat, aan de armen; (3) vasten tijdens de maand Ramadan ; (4) het maken van de pelgrimstocht, of hadj, naar Mekka; en (5) het reciteren van de shahada (ashhadu an la illah ila Allah wa ashhadu in Muhammadu rasul Allah ), wat betekent "Ik getuig dat er geen god is dan Allah en dat Mohammed de profeet van Allah is."

6 - GROTE FEESTDAGEN

Tunesië viert seculiere en islamitische religieuze feestdagen. Eén belangrijke feestdag, Eid al-Fitr, komt aan het einde van de vastenmaand Ramadan. Tijdens de Ramadan onthouden moslims zich overdag van eten, drinken en seksuele relaties. In Tunesië wordt het vasten echter stilletjes ontmoedigd door de regering. Eid al-Fitr wordt echter nog steeds drie dagen gevierd aan het einde van de maand. De andere belangrijke islamitische feestdag is Eid al-Adha, die de bereidheid van de profeet Abraham herdenkt om zijn zoon aan God te offeren. Religieuze feestdagen worden gevierd door naar de moskee te gaan voor groepsgebeden. Daarna komen de gelovigen thuis om uitgebreid te eten met familie en bezoekende familieleden. Een deel van het feest wordt normaal gesproken aan familieleden en aan de armen gegeven.

Seculiere feestdagen zijn onder andere de socialistische Dag van de Arbeid (1 mei), Onafhankelijkheidsdag (1 juni) en Martelaarsdag (9 april), ter herdenking van een Frans bloedbad onder Tunesiërs tijdens de koloniale periode. Er is ook een Vrouwendag (13 augustus).

7 - OVERGANGSRITUELEN

De geboorte van een kind in Tunesië is een feestelijke gebeurtenis. Nieuwe moeders krijgen een romig mengsel van noten, sesamzaad, honing en boter te eten dat bekend staat als zareer. Op de zevende dag na de geboorte krijgen gasten die de moeder en baby bezoeken hetzelfde zoete dessert. Op de zevende dag is het ook gebruikelijk om een lam te slachten en een etentje te houden met vrienden en familie.

Volgens de Tunesische wet moeten vrouwen minstens zeventien jaar oud zijn en mannen minstens twintig.

De dood wordt beschouwd als een natuurlijke overgang. Rouwenden worden aangemoedigd om een dierbare zo snel mogelijk na het overlijden te begraven. Drie dagen na een overlijden wordt er gecondoleerd. Er wordt van uitgegaan dat de rouwperiode na de derde dag voorbij is.

8 - RELATIES

Bij het begroeten schudden mannen andere mannen en vrouwen de hand. Twee mannen die elkaar lang niet gezien hebben, mogen elkaar op de wangen kussen. Vrouwen schudden andere vrouwen de hand of kussen elkaar op de wangen. Mannen en vrouwen mogen elkaar echter niet in het openbaar kussen.

In formele situaties is het gebruikelijk om titels te gebruiken, voornamelijk Franse titels. Monsieur, Madame, Mademoiselle, Docteur, en Professeur. Het Arabische woord voor "Mr." is sayyid. "Mrs." is sayyida, en "Miss" is anisa.

De relaties tussen mannen en vrouwen worden beheerst door de islamitische code van bescheidenheid. Mannen en vrouwen vermijden het tonen van affectie in het openbaar. Er zijn weinig afspraakjes totdat een man en vrouw klaar zijn voor het huwelijk.

Als moslims eten Tunesiërs en schudden ze elkaar de hand met de rechterhand. Zowel mannen als vrouwen roken, maar vrouwen aarzelen om dit in het openbaar te doen.

9 - LEEFOMSTANDIGHEDEN

Tunesische huizen verschillen van regio tot regio. De meeste zijn echter gebouwd van steen, leem of beton. De meeste huizen hebben witte muren en blauwe deuren. In Tunis, de hoofdstad, zijn luxe huizen en moderne appartementsgebouwen te vinden. In stedelijke gebieden komen de voordeuren van huizen direct uit op de straat. Er zijn geen voortuinen en heel weinig ramen. De meeste eengezinswoningen zijn klein. Veel huizenDe platte daken worden vaak gebruikt als leefruimte buiten.

Op het platteland wonen veel gezinnen in gourbi. Dit zijn permanente tenten die zijn opgezet voor voormalige herders die zich nu permanent hebben gevestigd. In het zuiden van Tunesië zijn Berberwoningen uitgehouwen uit rotsen. In Matmata zijn woningen meer dan 6 meter onder de grond gebouwd in enorme kraters met een centrale binnenplaats. Deze woningen zijn gebouwd van de modder en stenen die zijn uitgegraven voor de bouw. Ze zijn koel in de zomer enwarm in de winter.

10 - GEZINSLEVEN

Voor de Franse bezetting leefden de Tunesiërs met hun uitgebreide families in hechte gemeenschappen. Kinderen werden opgevoed door de hele uitgebreide familie. Huwelijken werden gesloten door onderhandelingen tussen de families van de bruid en de bruidegom. De Franse bezetting en de moderne industrialisatie sinds de onafhankelijkheid hebben de traditionele familiestructuren afgebroken. Zowel in de steden als op het platteland hebbengebieden is het kerngezin de meest voorkomende leefvorm geworden.

De rol van vrouwen is merkbaar veranderd. Vrouwen waren van oudsher afgezonderd in het openbare leven. Hun belangrijkste verantwoordelijkheden waren het opvoeden van kinderen en het zorgen voor het huis en de man. Tegenwoordig zijn vrouwen wettelijk gelijk aan mannen met betrekking tot erfenissen, eigendom, voogdij over kinderen en echtscheiding. Huwelijken moeten de instemming van beide partijen hebben. Bijna 40 procent van alle universiDe traditionele verwachtingen van vrouwen als hoedsters van het huis en het gezin zijn echter blijven bestaan. Dit heeft onrealistische eisen aan vrouwen gesteld en heeft geleid tot een scheidingspercentage van bijna 50 procent.

11 - KLEDING

Veel Tunesiërs kleden zich in westerse stijl. Traditionele kleding blijft echter ook gewoon, vooral in de dorpen en onder de ouderen. Tunesische mannen dragen vaak een soort fez (hoofdtooi) die een chehia. Het is gemaakt van bruin of rood vilt en heeft een ronde of platte bovenkant. Traditionele mannelijke kleding omvat een jalabiyya (een lang jurkachtig kledingstuk) en een wijde broek. Vrouwen die zich traditioneel kleden dragen een sifsari. Dit is een lang gewaad met losse plooien en een hoofdbedekking. Het wordt vaak gedragen over kleding in westerse stijl. Vrouwen op het platteland dragen een mellia (een grote, losse hoofdbedekking) over het hoofd en de schouders gedrapeerd.

12 - VOEDSEL

Het populairste gerecht in Tunesië is couscous, dat bestaat uit griesmeel dat met olie en water is besprenkeld en in kleine korreltjes is gerold. Couscous kan worden gemengd met sauzen en worden gebruikt in stoofschotels. Lamskoteletten, zeevruchten en shish kebabs zijn ook veelgebruikte gerechten. Chakachoukaia een populaire salade van tomaten, uien, paprika en hardgekookte eieren. Mechouia (letterlijk "de gegrilde") is een hoofdgerecht dat gegrilde tomaten, paprika's en uien combineert met olijfolie, tonijn, in plakjes gesneden hardgekookte eieren, citroensap en kappertjes. Tunesiërs koken een verscheidenheid aan stoofschotels genaamd tajines. Spinazie tajine bestaat uit bonen, rundvlees, uien, tomatensaus, peper, spinazie en ei. Andere varianten van tajine maken gebruik van alles van kip tot pruimen en honing. Tunesiërs drinken vaak sterke Turkse koffie en zoete muntthee. Varkensvlees en alcohol zijn verboden door de islamitische religieuze code.

13 - ONDERWIJS

Tunesië heeft het Franse onderwijssysteem overgenomen, dat uit drie niveaus bestaat. Eerst is er een zesjarig basisprogramma dat alle leerlingen moeten volgen. Aan het einde van hun zesde jaar moeten ze slagen voor een belangrijke test om naar de middelbare school te mogen. Na drie jaar algemeen onderwijs specialiseert elke leerling zich tijdens de laatste vier jaar van de middelbare school. Studenten die niet naar de derde klas van de middelbare school gaan, moeten naar de middelbare school.Alle scholing, zelfs op universitair niveau, is gratis, inclusief boeken, schoolbenodigdheden, uniformen en maaltijden. De lessen worden gegeven in het Frans en Arabisch, met een toenemende nadruk op Arabisch.

14 - CULTUREEL ERFGOED

Malouf, een unieke Tunesische muzieksoort, wordt gespeeld op luiten, gitaren, violen en trommels. De spelers zingen mee met de zeer ritmische muziek. Men denkt dat malouf oorspronkelijk uit Noord-Afrika komt en in de achtste eeuw naar Spanje werd geëxporteerd. Later werd het teruggebracht naar Tunesië toen Joden en moslims uit Spanje werden verdreven. De huidige malouf is droevige muziek. De leden van het publiek huilen terwijl ze luisteren.

15 - WERKGELEGENHEID

Bijna de helft van de Tunesische bevolking werkt in de landbouw. Sinds de onafhankelijkheid is de werkgelegenheid in de industriële productie toegenomen. Velen werken in olievelden en in de elektriciteitsopwekking, cementproductie en mijnbouw (vooral fosfaten). Beroepen in de voedingsindustrie zijn onder andere meelfabrieken, suikerraffinaderijen, groenteconservenfabrieken en waterbottelarijen. Toerisme is ook een belangrijke werkgever.Studenten gaan naar scholen voor toerisme en instituten voor hotelmanagement om zich voor deze banen op te leiden.

16 - SPORTEN

De nationale sport van Tunesië is voetbal. Het is een kijksport en wordt ook op straat en op open velden gespeeld. Andere populaire sporten zijn paardrijden, jagen en kameelracen.

17 - RECREATIE

Tunesiërs baden en socialiseren graag in hammams, of openbare badhuizen. Er zijn aparte uren voor mannen en vrouwen. Cafés zijn 's avonds populaire ontmoetingsplaatsen voor mannen, waar ze roken chichas (Tunesiërs gaan massaal naar de stranden langs de kust van de Middellandse Zee.

Tunesiërs houden het hele jaar door festivals. Er zijn kamelenraces tijdens het Sahara festival in januari en december, en parades tijdens het Nefta festival in april. In juni wordt er een roofvogelfestival gehouden in de stad el-Hawaria.

18 - AMBACHTEN EN HOBBY'S

Tunesische ambachtslieden maken producten van hout, koper, textiel, leer, smeedijzer, glas en keramiek. Wevers op het platteland maken dekens, tapijten en grasmatten. Geknoopte tapijten volgen traditionele decoratieve ontwerpen. Berber tapijten (mergoums) zijn felgekleurd en hebben geometrische ontwerpen.

Sieraden worden ook met de hand gemaakt in Tunesië. Een zeer populair ontwerp is de vorm van een hand, bekend als de khomsa, of de "Hand van Fatima". Deze is gemaakt van goud of zilver en is te vinden op oorbellen en hangers.

19 - SOCIALE PROBLEMEN

De grootste problemen van Tunesië zijn economische problemen en een gebrek aan politieke vrijheid. De arbeidsmarkt is krap en het zal steeds moeilijker worden om aan de vraag naar werk van de groeiende beroepsbevolking te voldoen. In het verleden zijn veel Tunesiërs naar Frankrijk en Italië geëmigreerd op zoek naar werk.

20 - BIBLIOGRAFIE

Brown, Roslind Varghese. Tunesië New York: Marshall Cavendish, 1998.

Vos, M. Tunesië. Chicago: Children's Press, 1990.

Perkins, Kenneth J. Historisch woordenboek van Tunesië. Metuchen, N.J.: Scarecrow Press, 1989.

Perkins, Kenneth J. Tunesië: kruispunt van islamitische en Europese werelden. Naties in het hedendaagse Midden-Oosten, Boulder, Colo: Westview Press, 1986.

WEBSITES

ArabNet. [Online] Beschikbaar //www.arab.net/tunisia/tunisia_contents.html , 1998.

Wereldreisgids Tunesië [Online] Beschikbaar //www.wtgonline.com/country/tn/gen.html , 1998.

Scroll naar boven