EXPEDITIE westerwolde CULTURE

Guajiros - Introductie, Locatie, Taal, Folklore, Religie, Belangrijkste feestdagen, Overgangsrituelen

Door Butler KieranGeplaatst op Geplaatst in Geschiedenis

PRONUNCIATIE: gwah-HEE-roos

LOCATIE: Venezuela en Colombia

POPULATIE: Onbekend

TAAL: Guajiro

RELIGIE: Mengeling van rooms-katholicisme en inheemse religieuze tradities

1 - INLEIDING

De Guajiros zijn een volk in het noordoosten van Colombia en het noordwesten van Venezuela. Ze zijn al honderden jaren seminomadisch (houden geen permanente huizen). Ze bestonden al voor de komst van de Spaanse veroveraars, hoewel hun precieze oorsprong onzeker is. Het Guajiro-volk is verdeeld in clans. Elke clan bestaat uit meerdere familiegroepen, met leiders die worden erkend als prinsen.

2 - LOCATIE

De Guajiros leven in het droge land en de kustgebieden van het schiereiland Guajira. Dit gebied grenst in het noorden en oosten aan de Caribische Zee en in het westen aan Venezuela en de Golf van Maracaibo. De Guajiros negeren van oudsher de grens die Venezuela en Colombia van elkaar scheidt. Ze zwerven vrij in en uit beide landen. Hun nomadische gewoonten worden door beide landen erkend en gerespecteerd.Ze hebben van beide landen het staatsburgerschap gekregen en hebben nooit de regels en formaliteiten hoeven te vervullen die normaal gesproken van grensgangers worden verlangd.

De onwil om nationale grenzen te erkennen duurt tot op de dag van vandaag voort. Leden van dezelfde uitgebreide families en clans kunnen in afgelegen woestijngebieden wonen of in steden zoals Riohacha, de hoofdstad van het departement Guajira. Ze kunnen in een wijk van de Venezolaanse stad Maracaibo wonen, waar sommigen naartoe zijn gemigreerd om werk te vinden, of in kleinere nederzettingen zoals Puerto López aan de monding van de Guajira.De olierijke Golf van Maracaibo. Velen trekken van de ene locatie naar de andere en steken vrijelijk grenzen over.

3 - TAAL

Hoewel veel Guajiros al vele jaren contact hebben met Spaanstalige mensen, blijven ze hun eigen taal spreken. Ze hebben vaak drie namen: een Guajiro-naam, een katholieke naam die ze bij hun geboorte hebben gekregen en een andere Spaanse naam die ze meestal met blanken gebruiken. De Guajiro-naam wordt vaak geheim gehouden en wordt alleen gebruikt door naaste familieleden van moederskant.

Het verhaal van Guajiro's leven, hun werk, hun liefdes en verdriet, en het landschap van zand en boot en zee is vaak vastgelegd in poëtische liederen. Deze zijn vaak erg droevig. Bijvoorbeeld, in een lied over een boot en een anker, wordt de volgende regel herhaald op een lange, droevige toon, als de herhaalde roep van een vogel: "Eeeeeeeeee guarapáin tanai, eeeeeeeee guarapáin tanai." Dan verandert deze droevige klaagzangin een vrolijk lied.

4 - FOLKLORE

Hoewel de Guajiro-indianen zich geleidelijk bekeerden tot het katholicisme, blijven sommige overtuigingen en gebruiken uit vroegere tijden voortbestaan. Elke clan heeft een symbool, meestal afkomstig uit de dierenwereld. Het staat voor bepaalde deugden en eigenschappen waarmee de clan zich identificeert. Dit symbool wordt door buitenstaanders meestal begrepen als een totem. Dit betekent dat de kracht, hoop en deugden die de clan als waardevol beschouwt, worden uitgedrukt door de keuze van het symbool. Soms wordt dit symbool op iemands arm getatoeëerd.

5 - RELIGIE

Het religieuze leven van de Guajiros is een mengeling van katholicisme en traditionele overtuigingen. Deze omvatten een andere kijk op het hiernamaals. De kaap aan de kop van het schiereiland Guajira, Cabo de la Vela (Kaap van de Zeil) genoemd, heet Jepira Ze beschouwen het als een heilige plek omdat ze geloven dat Guajiros die zijn overleden er nog steeds ronddwalen.

De Wayúu-clan legt zijn oorsprong vast met deze poëtische mythe: "We zijn geboren uit de Wind van het Noordoosten en de Godin van de Regens." De winter zelf wordt gezien als de broer van de Godin van de Regens en de winter wordt door alle Guajiro-indianen gewaardeerd omdat hij levensgevende regens brengt.

6 - GROTE FEESTDAGEN

Guajiros die naar de steden zijn gemigreerd zijn meer betrokken geraakt bij de vieringen en religieuze feesten van het katholicisme. De Guajiros markeren ook speciale gebeurtenissen in hun leven volgens hun eigen tradities, vooral de Guajiro ceremoniële dans bekend als de Chichimaya Dit is een vruchtbaarheidsdans die vaak wordt uitgevoerd wanneer een jong meisje de puberteit heeft bereikt en in staat wordt geacht om te trouwen.

Het Festival van Uribia is een mix van dansen, liederen en muziek van Afrikaanse, Spaans-koloniale en Guajiro-indiaanse oorsprong.

7 - OVERGANGSRITUELEN

Veel Guajiro-kinderen worden niet alleen gedoopt in de katholieke kerk, maar krijgen ook een privé Guajiro-naamgevingsceremonie. De Guajiro-naam maakt deel uit van de speciale relaties tussen familieleden. De identiteit van de clan krijgt het kind via de moeder. Op dezelfde manier wordt de Guajiro-naam meestal alleen uitgesproken door naaste familieleden aan moeders kant. Ooms van moederskant hebben speciale autoriteit enbelang.

Wanneer Guajiros tieners worden, worden ze een tijdje van elkaar gescheiden. Wanneer ze de puberteit bereiken, worden de meisjes apart gehouden van andere mensen en verzorgd door hun tantes van moederskant. Dit is om de meisjes te helpen zich voor te bereiden op het huwelijksleven. Maandenlang moeten de meisjes speciaal gebrouwen kruidenthee drinken. Men gelooft dat de thee hen helpt zich te ontdoen van kinderlijke houdingen en volwassener te worden.

Ze verbeteren ook hun vaardigheden in ambachten zoals weven. Deze tijd apart wordt gezien als een wedergeboorte en elk meisje krijgt een nieuwe naam. Hierna zijn ze klaar om de wereld weer in te gaan, om de jongens te ontmoeten die uiteindelijk hun echtgenoten zullen worden.

In dit stadium hebben de meisjes een coming-out-feestje en de Chichimaya, Tijdens de dans, die plaatsvindt in de schemering, neemt een jongen zijn hoed af en zwaait ermee. Hij danst achteruit in een cirkel en daagt een meisje uit om hem te vangen. Het meisje moet dansen en hem achtervolgen, proberen op zijn voeten te stappen zodat hij zijn evenwicht verliest en valt.

8 - RELATIES

Begroetingen kunnen heel vriendelijk en enthousiast zijn. Als er gasten arriveren, hangen de gastheren extra hangmatten op zodat de bezoekers tijd met hen kunnen doorbrengen - en indien nodig de nacht kunnen doorbrengen. Dan vragen de gastheren aan de bezoeker: "Wat voor nieuws heb je meegebracht? waré?" De waré (vriend) wordt verwacht nieuws te geven over familieleden en vrienden.

9 - LEEFOMSTANDIGHEDEN

De gezondheid van de Guajiros hangt af van waar ze wonen. De Guajiros als geheel bevinden zich in een periode van verandering. Sommigen zijn naar de steden gemigreerd. In grotere steden, zoals Maracaibo in Venezuela, is er een Guajiro-district.

Zelfs mensen die niet permanent in steden wonen, gaan vaker naar artsen in de steden en dorpen.

Guajiros die niet naar de steden zijn gemigreerd, wonen nog steeds in eenvoudige ronde hutten. De traditionele huizenbouw wordt gedaan door de gemeenschap. De hele familie woont onder één dak, vaak in kleine groepjes hutten met andere leden van hun clan.

10 - GEZINSLEVEN

De rol van de vrouw is erg belangrijk bij de Guajiros. De samenleving is matrilineair. Dit betekent dat de familienaam wordt doorgegeven van de moeder op de kinderen. De familieleden van de moeder zijn erg belangrijk. De belangrijkste zijn de oom van moederskant en de tante van moederskant.

Als een jongen wil trouwen, moet zijn familie een royale bruidsprijs bieden, waaronder soms dertig extra geiten. De Guajiros beschouwen geiten als zeer waardevolle bezittingen.

Guajiros zoeken meestal vrouwen uit een andere clan. Als een vrouw ontrouw is, kan de echtgenoot haar teruggeven aan haar familie en moet haar familie de geschenken die ze hadden ontvangen teruggeven. Als een echtgenoot ontrouw is geweest, moet hij haar familie betalen met een geschenk dat gelijk is aan de oorspronkelijke bruidsprijs.

Als een vrouw een kind verwacht, moet haar man haar op specifieke manieren beschermen. Hij moet bijvoorbeeld voor haar uit rijden om gevaarlijke slangen op te sporen die haar of het ongeboren kind zouden kunnen schaden.

11 - KLEDING

Traditionele kleding is opvallend en onderscheidend. Vrouwen dragen lange, vloeiende, bloemige jurken tot op de enkels. Ze zitten losjes en zijn daarom koel in het hete klimaat. Ze beschermen de huid ook tegen de zon.

Mannen zijn vaak lang en slank, met sterke ledematen. Hun traditionele lendendoeken zijn soms versierd met felle kwastjes en pompons. Ze dragen ook pompons op hun sandalen als teken dat kan duiden op hun rang als prins. Als ze naar de stad gaan, dragen ze eenvoudige katoenen shirts en broeken, net als andere stedelingen in de hete klimaten van Zuid-Amerika.

12 - VOEDSEL

Maïs en producten gemaakt van maïsmeel maken deel uit van het basisvoedsel. Eiwit wordt verkregen uit vis die gevangen wordt in de kustwateren van het schiereiland. Schildpadden vormen soms een bron van eiwitten en worden beschouwd als een delicatesse. Bij feestelijke gelegenheden wordt vlees (meestal geitenvlees) gegrild op eenvoudig open vuur. Sommige Guajiros houden ook varkens en kippen.

13 - ONDERWIJS

De eerste pogingen om de Guajiros naar school te laten gaan, werden ondernomen door missionarissen. De geletterdheid (lees- en schrijfvaardigheid) was laag, maar de laatste decennia is daar verandering in gekomen, omdat meer Guajiros naar de steden zijn gemigreerd, waar meer onderwijs beschikbaar is.

Veel jonge Guajiros gaan niet verder dan de basisschool. Anderen zitten soms maar een paar jaar op de basisschool zonder die af te maken. Degenen die in de stad zijn gaan wonen, kunnen de middelbare school wel afmaken.

Ouders die in geïsoleerde dorpen wonen, vinden het belangrijk dat jongeren in die omgeving kunnen overleven. Voor hen betekent onderwijs niet naar school gaan, maar leren hoeden, jagen of vissen, eenvoudige onderkomens bouwen en weven.

14 - CULTUREEL ERFGOED

De Guajiros hebben belangrijke delen van hun eigen cultuur behouden doordat ze geloofssystemen en houdingen uit de omringende cultuur hebben overgenomen. De rituele Chichimaya is een ceremoniële dans die bewaard is gebleven. Traditionele instrumenten zoals fluiten, ratels en trommels worden nog steeds gebruikt.

Hun mythen, die vaak over hun oorsprong als volk gaan, worden bewaard in verhalen en liederen.

15 - WERKGELEGENHEID

Eeuwenlang hebben de Guajiros naar parels gedoken rond de Cabo de la Vela. Ze hebben ook zout gewonnen op land dat van oudsher van hen was. Veel van dit land werd overgenomen door de Colombiaanse overheid, die de Guajiros vervolgens inhuurde als betaalde arbeidskrachten. Guajiros houden meestal niet van lange, geregelde werktijden. Ze zijn gewend om in een vrijer patroon te werken, en net genoeg te werken voor hunFamilieleden draaien vaak dezelfde dienst op één baan.

Sommige Guajiros hebben werk gevonden in kolenmijnen, aangezien Colombia rijke steenkoolvoorraden heeft in de regio. Anderen werken in het olierijke gebied van Maracaibo in Venezuela.

16 - SPORTEN

Kinderen die zich aanpassen aan het stadsleven beginnen ook te genieten van westerse sporten.

In de traditionele manier van leven bestaan kijksporten niet. Elementen van sport en atletiek worden opgenomen in dansen en rituelen tijdens festivals of in de taken van het dagelijks leven.

17 - RECREATIE

Stadsbewoners genieten van lokale radio- en televisieprogramma's en gaan naar de bioscoop. Maar het aspect van populaire cultuur waar mensen die langs de Cariben wonen het meest van genieten is het carnaval. Guajiros genieten van feesten De bekendste fiesta in Guajira is het jaarlijkse evenement in Uribia. De Guajiros komen in al hun pracht en praal. Vrouwen dragen sieraden en kleurrijke jurken met bloemen, hun gezichten dramatisch opgemaakt met ceremoniële verf. In Uribia mengen ze zich met andere (niet-Guajiro) volkeren die langs de kust wonen, genieten van het dansen en bewonderen de ceremoniële elegantie van de Guajiros.

18 - AMBACHTEN EN HOBBY'S

Weven, sieraden maken en het maken van muziekinstrumenten zoals fluiten en trommels maken deel uit van het leven van de Guajiro's. Hun hangmatten zijn bekend en worden nu verkocht in kustplaatsen. De vrouwen maken hun eigen jurken. Hun specifieke snit en keuze van bloemrijke prints worden zeer bewonderd. Guajiros maken ook korjalen en basisvisgerei zoals netten, hengels en speren.

19 - SOCIALE PROBLEMEN

In het begin van de jaren '90 heeft een grondwetswijziging in Colombia het mogelijk gemaakt dat vertegenwoordigers van inheemse (autochtone) bevolkingsgroepen zitting kunnen nemen in het Congres. Dit is een belangrijke stap voorwaarts. Maar het is nog te vroeg om te weten welk effect dit zal hebben op de Guajiros en hun problemen. Deze hebben voornamelijk te maken met de veranderende levensstijl en de groeiende verschillen tussen de mensen die in de steden wonen en de plattelandsbevolking.die in armoede blijven leven.

20 - BIBLIOGRAFIE

De Friedemann, Nina S. Feesten Hogta: Villegas Editores, 1995.

Los Pueblos Nómadas, Nationaal Geografisch Genootschap. Mexico: Ediciones Diana, S. A., 1978.

Zalamea Borda, Eduardo. Cuatro arìos a bordo de mi mismo. Bogota, Colombia: Compañia Gran Colombiana de Ediciones S. A., 1959.

Scroll naar boven