ik tref het. pieter de maar is thuis. in nederland. aan de rand van oudeschans om precies te zijn. de avond valt. de vertrekken van de dijkwoning zijn elegant verlicht. strakke meubelen en moderne kunst wisselen elkaar aangenaam af. hier wonen bevoorrechte mensen, zo stellen we samen vast. een argentijnse fles torrontes wordt ontkurkt. de houtkachel wordt bijgevuld.
pieter ziet er op orde uit. fit ook. zijn karakteristieke wilde grijze haardos en dito wenkbrauwen. jongensachtig eigenlijk.
hoewel ook pieter en zijn els tot de vele import-westerwolders behoren, wonen zij hier al eigenlijk meer dan de helft van hun leven.
pieter werd in 1949 in het toenmalige batavia (jakarta) geboren, waar zijn vader importeur was voor general motors. aanvankelijk om tractoren en vrachtwagens naar indonesië te halen gezien de sterke ontwikkeling van de landbouw in die tijd. in 1954 verhuisde het gezin de maar naar nederland om zich aanvankelijk in soesterberg en later badhoevedorp te vestigen. vader werd directeur van VW-importeur autoPON. een liberaal ondernemersgezin.
na de HBS aan het christelijk lyceum zuid, dat onder de rook van het concertgebouw lag, studeerde pieter aanvankelijk engels. door de belangstelling die hij gaandeweg had ontwikkeld voor de onderkant van de maatschappij en het feit dat vrienden om hem heen in het sociale domein werkzaam waren, veranderde hij van studie en volgde de sociale academie in groningen, waarnaar hij inmiddels verhuisd was. aansluitend volgde hij een bestuurs- en managementopleiding aan de hogeschool windesheim in zwolle.
pieter wilde zich inzetten voor de sociaal zwakkeren in de samenleving. iets wat hij daarna gedurende zijn hele arbeidzame leven is gaan doen. zich inzetten voor de publieke zaak. tot op de dag van vandaag.
aanvankelijk als jongeren-opbouwwerker in de gemeente bellingwedde stond pieter met nog een aantal geëngageerden aan de bakermat van de nieuwe jeugdsoos het veendiep. in 1982 werd hij projectleider van het jongerencentrum lewenborg in groningen. een nieuw werk-leercentrum voor jongeren waar zowel opleidingen en werkplaatsen en ook ontspanningsactiviteiten werden georganiseerd. een interessante baan maar ook een harde leerschool. een weerbarstige realiteit met successen maar ook teleurstellingen. ervaringen die pieter in zijn daaropvolgende en vooral bestuurlijke baan goed van pas kwamen. om goed te kunnen besturen en leiding te kunnen geven, moet je nu eerst eenmaal zelf met de laarzen in de modder hebben gestaan. dan weet je waarover je praat. in drenthe kwam pieter als adjunctdirecteur aan het roer te staan van CMO STAMM, het kenniscentrum voor maatschappelijke (innovatieve) vraagstukken. vijfentwintig fantastische jaren waar hij met veel genoegen op terugkijkt.
een van de grote wensen op het gebied van armoedebestrijding en het doorbreken van generatiearmoede was dat de werkwijze van hulpverleners – ‘de systeemwereld’, zoals hij dat noemt – eigenlijk anders moest. tot op heden is dit nog maar ten dele gelukt. veel energie wordt verspild aan bureaucratie en de wijze waarop professionele hulpverleners in hun vak zitten. veelal praat de professional met zijn cliënten maar blijft altijd een buitenstaander. er blijft een enorme cultuurkloof in stand. de cliënt hoort aan en wil zo snel mogelijk weer naar huis, terwijl er weinig tot niets verandert. gemeenten en hulpverleners activeren eigenlijk nog steeds nauwelijks.
reden voor pieter om na zijn pensionering in 2012 zijn missie hieromtrent door te zetten en zich blijvend in te zetten voor de sociaal zwakkeren binnen de samenleving. hij richtte samen met een aantal anderen, waaronder enkele oudcollega’s, de stichting mens en maatschappij op. deze stichting houdt zich met het project ‘sterk uit armoede’ bezig met het bestrijden van generatiearmoede. om deze te doorbreken werd een methodiek vanuit belgië geïmporteerd waarbij mensen die zelf in armoede zijn opgegroeid, worden geselecteerd en opgeleid om zo als ervaringsdeskundige probleemgezinnen te kunnen coachen en begeleiden. zij spreken immers dezelfde taal en zijn ‘een van hen’. twee politieke voorvechters hierbij zijn wethouder hennie hemmes (pekela) en oudwethouder klaas steenhuis (veendam) geweest. de eerste pilots waren zeer succesvol. inmiddels doen vrijwel alle Groninger gemeenten mee. feedback leert dat er wat gebeurt met deze gezinnen. het beweegt. ze gaan zich bekommeren om hun eigen situatie in plaats van de automatische gang naar de sociale dienst te maken of de weg van de sociale werkplaats te kiezen.
het gaat niet om geld dus, maar om attitude en zelfvertrouwen. iedereen moet deel uit kunnen maken van de samenleving. en daar ben je zelf ook verantwoordelijk voor.
daarnaast is hij ook voorzitter van de stichting vesting oudeschans, zijn woondorp, het pareltje in westerwolde dat zijn hart gestolen heeft. kortom pieter is een actief mens. hij sport drie keer in de week om fit te blijven. hij heeft een sommelierscursus doorlopen en verzamelt wijn. daarnaast reizen hij en zijn els veel de wereld over. plannen te over nog. en wanneer ze niet op reis of in nederland zijn, verblijven zij in hun huis in frankrijk. een gerestaureerde boerenhoeve in saint-bonnet-le-froid, in het zuiden van de auvergne, noordelijke ardèche. het verblijf daar geeft mentale bevrediging. een domein in de bossen. lezen. een tuin rondom. geen sociale contacten. rust. en door een goede netwerkaansluiting kan het besturen op afstand gewoon doorgaan. een email is zo gedicht.
beide echtelieden bekijken glimlachend en zichtbaar genietend de foto’s van hun franse huis op hun smartphone en laten mij beurtelings wat impressies zien. pretogen allebei. pieter hanteert de fles nog eens en besprenkelt de glazen ruimhartig.
bevoorrechte babyboomers die het savoir vivre hebben uitgevonden. en gelukkig zijn zij er zich allebei sterk van bewust. daar is helemaal niets mis mee.
expeditie westerwolde 